“Ailece seyahat etmeyi seven bir yapımız vardı. Hamileliğimin 23’üncü haftasında doktor onayı ile beş günlük bir Amerika gezisi için yola çıktık. Geziye vardığımızın ertesi günü acil servise düşmek zorunda kaldık. Doğum başlamıştı… Doktorların söylediğine göre, doğacak bebeğin sağ kalma ihtimali olsa bile engelli olma riskinin yüzde 95 olduğunu bildirdiler… 48 saat sonra, Can dünyaya geldi. Yaşama ihtimali ise sadece yüzde 40’tı. Bu, derin bir travmaydı; daha önce hiç böyle bir çaresizlik hissetmemiştik…”
İnci Candemir, 16 yıl önce ilk kez anne olma tecrübesini BBC Türkçe‘ye bu şekilde paylaştı.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de her yıl yaklaşık 120 bin aile, prematüre bebek sahibi olmaktadır.
Prematüre doğumlar, yenidoğan ölüm sebepleri arasında ön sıralarda yer almaktadır.
BBC Türkçe‘ye ifade eden uzmanlar, prematüre bebekler için sağlık hizmetlerinin teknik açıdan genelde yeterli olduğunu, fakat bebeğin ve ailenin bütünsel sağlığı açısından geliştirilebilecek alanlar bulunduğunu belirtiyor.
Normal şartlarda, anne-babasının yanında bulunan bebekler, prematüre doğdukları takdirde yenidoğan acil servisine alınmakta ve haftalar, hatta aylarca burada kalmaktadır.
Ancak birçok ebeveynin doğum izni süresi 16 haftayla sınırlıdır. Bu durum, ailelerin bebekleriyle iş hayatı arasında seçim yapmaya zorlamaktadır.
Ayrıca, ebeveynlerin bebek yoğun bakımına erişiminde getirilen kısıtlamalar ve yenidoğan hemşirelerinin üzerindeki iş yükü, prematüre bakımında sıkça gündeme getirilen sorunlar arasında yer almaktadır.
Prematüre nedir ve neden özel bakıma ihtiyaç duyar?
Normal koşullar altında, bir bebeğin gelişiminin tamamlanması 40 hafta sürmektedir.
Doğum 37. haftadan önce gerçekleştiğinde, bebek prematüre olarak tanımlanmaktadır.
Resmi istatistiklere göre, Türkiye’de her 100 bebekten yaklaşık 13’ü, bu süreden önce doğmaktadir.
Erken doğum riskini artıran faktörler arasında yüksek riskli gebelikler, küçük ya da ileri yaştaki annelik, çoğul gebelik, tütün veya bağımlılık yapan maddelerin kullanımı ve yetersiz beslenme gibi etkenler bulunmaktadır.
Birçok prematüre bebek, doğum anından itibaren nefes alma gibi temel yaşam işlevlerini sürdürebilmek için tıbbi desteğe ihtiyaç duyuyor.
BBC Türkçe‘ye açıklamalarda bulunan Türk Neonatoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Esin Koç, “Bir bebek ne kadar erken ve düşük ağırlıkla doğmuşsa, doğumdan sonra sorun yaşama riski de o kadar artar” şeklinde bilgi vermektedir.
“Uygun canlandırma yapılmadığında beyin ve diğer organlarda kalıcı hasar riski yüksektir; bu nedenle ilk anlar büyük bir dikkat ve uzmanlık gerektirir” diyor.
Koç, sözlerine devam ederek, bu bebeklerin ilk nefeslerini alması, kalp ritimlerinin dengede tutulması ve vücut ısısının korunabilmesi için deneyimli bir yenidoğan ekibinin gerekliliğini vurguluyor.
Prematüre bebekler, vücut ısılarını düzenleyemedikleri ve enfeksiyonlardan korunmaları gerektiği için kuvözlerde izole edilmektedir.
Genelde emme ve yutma refleksleri yeterince gelişmediğinden, damardan veya tüp yoluyla beslenmeleri gerekmektedir.
‘Kadınlar prematüre bebeklerini bırakıp işe dönemiyor’
İnci Candemir, günümüzde prematüre bebek ebeveynlerine
