Finansal okuryazarlık temalı kitaplar serimizin ikinci yazısı Robert Kiyosaki üzerine. Bu yazıda kitaptan yaptığım alıntılar, beni etkileyen bölümler ve kendi fikirlerime yer vereceğim. Şimdiden keyifli okumalar dilerim.
– “Bir işe sahip olmalısın”, “Fazla risk alıyorsun”, “Ya başarısız olursan?”, “Okula dön, uzmanlığını tekrar kazan”, “Doktor ol, daha fazla kazanırsın”, “Zenginler açgözlüdür”, “Para bu kadar önemli mi?”, “Para seni mutlu etmez”, “Güvenli oyna, hayallerin hayal olarak kalsın” gibi cümleleri çoğumuz duymuşuzdur. Yakınlarımızın bizim iyiliğimizi istediği için, onların ve pek çok kişinin izlediği yolların en mantıklısı olduğunu düşünmemiz oldukça yaygındır. Ancak bir noktada bu zincirin kırılması gerekmektedir. Aile üyelerinizin veya çevrenizdeki kişilerin risk algısı ve konfor alanı sizinkinden farklı olabilir. Onların başaramadığı şeyleri belki de siz başarabilirsiniz. Yeter ki risk alıp başarısız olsanız dahi tekrar ayağa kalkabilme iradesine sahip olun. Birçok kişi, başkaları tarafından belirlenen sınırları takip ettikleri için başarısızlığa ve maddi sıkıntılara mahkum duruma düşmüştür. Bu konuyla ilgili oldukça ünlü bir “Beş Maymun” hikayesi vardır.
Bir araştırma için kafese yerleştirilen beş maymunun üzerine muz asılmıştır. Muzun peşinden giden maymunlar tazyikli su ile cezalandırıldıkça, diğer maymunlar da durumu gözlemleyip, muza ulaşmanın imkansız olduğu sonucuna varmışlardır. Bu noktada, kafesteki bir maymun çıkarılıp yerine yeni bir maymun konulmuştur. Yeni gelen maymun, eski kurallar hakkında bilgi sahibi olmadığı için muzu almak için çabalar; ancak diğer maymunların saldırısına uğrar. Zaman geçtikçe, kafeste bulunan maymunlar bir bir değiştirilmiş olmasına rağmen, yeni gelen her maymun hiç ıslanmamış olmasına rağmen, muza ulaşmanın kötü bir sonuç doğuracağına inanmaya devam eder. Nihayetinde, muza ulaşmanın cezasını bilmeyen beş yeni maymun ortaya çıkar ve hiçbiri muza ulaşmak için çabalamaz.
Başkalarının koyduğu, nedenini bilmediğiniz sınırları sorgulamak ve deneyimlemek, bu noktada “yeni gelen bir maymun” olarak yapmamanız gerekenleri, hatalardan ders çıkarmayı ve öncekilerden farklı bir yol izlemenin sırlarını keşfetmenizi sağlayabilir.
Kiyosaki’ye göre yatırım kararları alırken, bazı insanlar güvenlik ihtiyacına, bazıları ise özgürlük ihtiyacına öncelik vermektedir. Bu ihtiyaçlar, kişilerin geçmiş deneyimlerinden ve ailevi hayatlarından kaynaklanmaktadır. Birçok kişi okuldan mezun olana kadar parayla tam anlamıyla tanışmamış, ev geçindirme gerekliliklerini bilmemiş ve gelecekteki yaşam ihtiyaçlarının ne kadar maliyetli olabileceğini tahmin edememiştir. Yoğun bir çalışma temposunun ne zor, emeğin karşılığını alamamanın ise ne denli kolay olduğunu fark edememişlerdir.
Bütün bu faktörler birbirini pekiştiren, döngüsel bir hâl alarak güvenlik ihtiyacını ön plana çıkarmıştır. Hayat pahalılığı da insanları güvenli bir alan içerisinde kalmaya mecbur hale getirmiştir. Kapitalist sistem, bireylerin daha fazla çalışıp harcama yapmalarını sağlamak için en kolay yolu borçlandırmak olarak belirlemiştir. Borçlu bir kişi, borçlarını ödemek zorunda olduğu için işinden ayrılamaz ve yıllarca aynı işte çalışmaya devam etmek durumunda kalır. Aksi halde güvenlik algıları tehlikeye gire
