Milyarlarca insanın temel gıda maddesi olan pirinçle ilgili yürütülen yeni bir araştırma, iklim değişikliğinin bu önemli tahıl içerisindeki arsenik düzeylerini artırabileceğini ortaya koydu.
Bilim insanlarının ulaştığı bu sonuç, endişe uyandırıyor.
Araştırmaya göre, karbon emisyonlarının artması ve Dünya’nın ısınmasıyla birlikte pirinçteki arsenik seviyelerinin de yükselebileceği öngörülüyor.
Pirinçte bulunan arsenik, uzun zamandır bilinen bir problemdir.
Çoğu pirinç türü arsenik içeriyor. Doğada bulunan bu zararlı kimyasal, çeltik topraklarında birikerek pirinç tanelerine geçebiliyor.
Pirinç tanelerindeki arsenik miktarları, resmi belirlemelere göre değişiklik gösteriyor; bazıları sınırların altında kalırken bazıları bu limitlerin çok üzerinde çıkabiliyor.
Düşük miktarlarda inorganik arsenik tüketimi, yiyecek ve içme suyu aracılığıyla kanser, kalp hastalıkları ve diyabet gibi birçok sağlık sorunu riskini artırabiliyor.
Dünya genelinde araştırmacılar, pirinçteki arsenik seviyelerini düşürmenin yollarını ararken, bazı pişirme yöntemlerinin de bu zararlı maddeyi bir kısım azaltabileceği belirtiliyor.
Buna karşın inorganik arsenik birikiminin iklim değişikliğinden olumsuz şekilde etkilenebileceğine dair yeni bulgular ortaya çıkmış durumda.
Araştırmacılar, 10 yıl süresince Çin’in dört farklı bölgesinde 28 farklı pirinç türünü deneysel koşullarda yetiştirdi.
Atmosferde artan karbondioksit (CO2) seviyeleri ve sıcaklıklar, pirinçteki arsenik seviyelerinin de yükseldiğini gösterdi.
Bunun devamında epidemiyologlar, mevcut pirinç tüketim düzeylerindeki arsenik artışının insanların sağlığı üzerindeki olası etkilerini modelledi. Çin’de bu artışın, yaklaşık 19.3 milyon ek kanser vakasına neden olabileceği tahmin ediliyor.
Çalışmanın ortak yazarlarından ve New York’taki Columbia Üniversitesi Çevre Sağlığı Bilimleri Bölümünden Doçent Lewis Ziska, “İnorganik arsenik neredeyse tüm çalışmalarda kanserojen olarak değerlendirilmiştir; akciğer, kalp-damar sağlığı üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır. Liste uzayıp gidiyor” ifadelerini kullanıyor.
Ziska, “İklim değişikliği nedeniyle CO2 ve sıcaklık artışının daha yüksek arsenik seviyelerine yol açtığını” vurguluyor.
Araştırmacılar, deneylerini Çin’de gerçekleştirmiş olmalarına rağmen, bu etkilerin Avrupa ve ABD dahil olmak üzere diğer bölgelerde yetiştirilen pirinçler üzerinde de görülebileceğini ifade ediyor.
Çünkü inorganik arsenik, dünya genelinde yetiştirilen pirinçlerde yaygın bir problem olarak biliniyor.
Ziska, “CO2 ve sıcaklık artışını inceleyen ilk ekip değiliz. Ancak her ikisini bir arada tarlada analiz eden ilk ekibiz. Bu durum bizi şaşırttı” diyor.
Diğer yandan araştırmanın, 2050 senaryoları için belirlenen kısıtlamaları da bulunuyor. Örneğin, insanların 2050’de de 2021’deki pirinç tüketim düzeyine devam edeceği varsayılıyor.
Bununla birlikte, ülkeler zenginleşirken pirinç tüketiminin azalması da göz önünde bulunduruluyor.
Ayrıca, insanların beyaz pirinç yerine daha fazla kahverengi pirinç tüketmeye başlaması da dikkate alınmıyor. Kahverengi pirinç, işlenmemiş olması nedeniyle daha yüksek miktarlarda inorganik arsenik içeriyor. Bu nedenle, ters bir tüketim değişikliği durumunda durum daha da kötüleşebilir.
Queen’s University Belfast’da biyolojik bilimler alanında öğretim görevlisi olan ve pirinç ile arsenik üzerinde uzun süreli çalışmaları bulunan Profesör Andrew Meharg, bu araştırmanın “
