ÇUKUROVA Üniversitesi (ÇÜ) Su Ürünleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Çevik, 1500’e yakın türü bulunan köpek balıklarının dünya genelindeki popülasyonunun önemli ölçüde azaldığını vurguladı. Prof. Dr. Çevik, “Köpek balığı etinin yanı sıra özellikle karaciğeri büyük bir değere sahip. Kozmetik sanayinde sıklıkla kullanılıyor. Derisinden zımpara ve dekoratif malzemeler yapılıyor. Ayrıca, köpek balığıyla beslenen birçok ülke bulunmakta; bunlar arasında en yaygın olanı köpek balığı yüzgeci çorbasıdır. Ancak bu hayvanların yok olması, deniz ekosisteminin çökmesine sebep olabilir” dedi.
Prof. Dr. Cem Çevik, köpek balıkları popülasyonundaki azalmayı dünya genelinde gözlemlenen bir durum olarak tanımladı. Toplamda 1500’e yakın köpek balığı türünün bulunduğunu ve bunların önemli bir kısmının koruma altında olduğunu belirten Çevik, “Akdeniz’deki köpek balıklarının neredeyse yarısının koruma altında olduğunu söylemek mümkün. Yapılan araştırmalar, Akdeniz’deki köpek balığı popülasyonunun yarı yarıya azaldığını göstermektedir. Hatta bazı türlerde yerel yok oluşlar gözlemlenmeye başlandı. Bu nedenle Avrupa Birliği ve Tarım Bakanlığı, birçok türün yakalanmasını, teknede taşınmasını ve karaya çıkarılmasını yasaklamış durumda. Ancak kaçak avcılığın hala devam ettiğini belirtmekte fayda var. Bu türler kırmızı listeye alınmış olup, nesli tükenme tehlikesi altındadır” şeklinde konuştu.
AVCILIK, POPÜLASYONDAKİ AZALMANIN TEMEL NEDENİ
Köpek balıkları popülasyonundaki azalmayı aşırı avcılıkla ilişkilendiren Prof. Dr. Cem Çevik, “Aşırı avcılık ciddi bir sorun teşkil ediyor; özellikle Akdeniz dışındaki Afrika ve Asya ülkelerinde köpek balığı yüzgecine yönelik büyük bir talep var. Bu talep nedeniyle dünyada her yıl 150 milyon ile 250 milyon arasında kıkırdaklı balığın öldürüldüğüne dair veriler mevcut. Kıkırdaklı balıkların etinden, sütünden ve derisinden yararlanılıyor. Örneğin, köpek balığı etinden çorba dahi yapılıyor” ifadelerini kullandı.
AFRİKA VE ASYA’DA YÜZGEÇLERİNDEN ÇORBA YAPILIYOR
Köpek balıklarının pek çok organının farklı sektörlerde kullanıldığını belirten Prof. Dr. Çevik, “Köpek balığının yanı sıra karaciğeri de büyük bir öneme sahip. Kozmetik sanayisinde değerlendirilirken, derisinden zımpara ve dekorasyon malzemeleri üretiliyor. Ayrıca, bazı Afrika ve Asya ülkelerinde köpek balığı eti oldukça yaygın bir şekilde tüketilmektedir. En popüler olanı ise köpek balığı yüzgeci çorbasıdır. Ancak bu nedenle köpek balıkları yoğun bir şekilde avlanmaktadır” dedi.
KÖPEK BALIKLARI YOK OLURSA DENİZ EKOSİSTEMİ ÇÖKER
Köpek balıkları hakkındaki ön yargıları ayrıca gündeme getiren Prof. Dr. Çevik, köpek balığı saldırıları sonucu ölen insan sayısının yılda sadece 10 kişi olduğunu vurguladı. Bu ölümlerin büyük çoğunluğunun Güney Amerika, Güney Afrika ve Avustralya’da gerçekleştiğini belirtti.
“Dünya genelinde hayvanlar tarafından öldürülen insan sayısı düşündüğümüzden çok daha düşük. Deniz ekosistemindeki besin piramidinin en üst noktasında yer alan köpek balıkları, altındaki diğer canlıları kontrol eden bir yapıya sahiptir. Eğer bu türlerin sayısı azalırsa, altındaki canlıların popülasyonunda kontrolsüz bir artış yaşanacak ve ekosistem dengesiz hale gelecektir. Köpek balıkları tükenme tehlikes
