FIFA’nın, insan hakları ve çevre konusundaki geçmişine rağmen 2034 Dünya Kupası’nın ev sahipliğinin Suudi Arabistan‘a verilmesi, kuruluşun tarihindeki en tartışmalı kararlarından biri olarak değerlendirilmektedir.
Bu sonuç, birçok kişi için hayal kırıklığı yaratacak olsa da, Suudi Arabistan‘ın futbola yaptığı ciddi yatırımlar ve artan etkisi göz önüne alındığında pek çok kişi bu karara şaşırmayacaktır.
Neden bir yarışmadan çok ödül?
Suudi Arabistan‘ın ev sahipliği, bugün öğleden sonra FIFA Kongresi’nin “sanal toplantısında” resmi olarak onaylanacak.
Ancak bu onay, bir yıldan fazla bir süredir yalnızca formalite olarak görülüyor. Ekim 2023’te, Avustralya’nın adaylıktan çekilmesinin ardından, Suudi Arabistan tek aday olarak öne çıktı. Avustralya, itirazda bulunmak için yalnızca bir aydan az süre verildiğinde, çabalarının sonuç vermeyeceğini düşündü.
FIFA, birçok insanın süreçte şeffaflık ve hesap verebilirlik eksikliği hissettiği suçlamalarını reddederek hızlandırılmış süreci savunuyor. Ancak, 2030 Dünya Kupası’nın üç kıtada düzenleneceği yönündeki kararın alınması, Suudi Arabistan’ın önünü açtığı iddialarını güçlendirmiştir. Bu duruma göre, 2034 için yalnızca Asya ve Okyanusya’dan ev sahipliği taleplerinin kabul edileceği ifade ediliyor.
FIFA’nın başkanı Gianni Infantino döneminde, FIFA ve Suudi Arabistan arasında yakın bir ilişki geliştiği dikkat çekmektedir. Suudi Arabistan, FIFA’nın 2023 Kulüpler Dünya Kupası turnuvasına ev sahipliği yapmış ve ayrıca FIFA, Suudi devletin enerji devi Aramco ile kârlı bir sponsorluk anlaşması imzalamıştır.
Geçen yaz, Suudi Kamu Yatırım Fonu’nun (PIF), Infantino’nun kişisel projesi olan genişletilmiş Kulüpler Dünya Kupası’nın ilk turnuvasını yayımlayacak olan DAZN’a büyük bir yatırım yapacağına dair spekülasyonlar yer aldı.
Suudi Arabistan’ın 2034 Dünya Kupası ev sahipliğini kazanmasının kaçınılmaz olduğuna dair kanıtlar, FIFA’nın değerlendirme raporunun gece geç saatlerde yayımlanmasıyla daha da güçlendi. Infantino’nun yardımcısı Genel Sekreter Mattias Grafstorm tarafından yazılan raporda, Suudi Arabistan’a verilen puan 5 üzerinden 4,2 olarak belirlendi. Bu, daha önce verilmiş en yüksek puandır.
Bu kadar övgü dolu bir değerlendirmeye bir basın toplantısı düzenlenmedi. Raporda, Suudi Arabistan’ın insan hakları açısından “orta riskli” ve çevresel koruma açısından “düşük riskli” olarak nitelendirilmesi, insan hakları aktivistlerinin tepkisini çekti, ancak bununla ilgili bir açıklama yapılmadı.
Ayrıca, ev sahipliğinin geleneksel oylama yerine, Kongre’de onaylanması beklenirken, Suudi Arabistan’a karşı çıkan ulusal federasyonlar yalnızca alkışlara katılmayarak tepkilerini gösterebilecekler.
Sürecin tam olarak nasıl işleyeceği net olmasa da, federasyonların 2030 için önerilen İspanya, Portekiz ve Fas ev sahiplik teklifleriyle birlikte, Suudi Arabistan’ın 2034 ev sahipliğine de aynı anda destek vermelerini istemeye yönelik bir plan olduğu belirtiliyor.
FIFA, bu süreçte geleneksel oylama yerine karşı çıkılmayan teklifler üzerinden ev sahiplerini seçmenin, geçmişteki oylama ve yolsuzluk skandallarına oranla daha tercih edilir bir yöntem olduğunu savunabilir. Ayrıca, organizasyonun turnuvayı dünya genelindeki yeni bölgelere taşımak gibi bir amacı bulunduğu vurgulanabilir.
Diğer ülkelerin görüşleri
Norveç Futbol Federasyonu, ev
