Kadınlarda Erken Menopoz Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri Üzerine Bilgiler
Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Kübra Boynukalın, bir kadının 40 yaşından önce adet kanamalarının durması durumunun erken menopoz olarak değerlendirildiğini ifade etti. Erken menopozun, iki yumurtalığın alınması, bazı bağışıklık sistemi hastalıkları, kanser tedavisinde uygulanan kemoterapi ve radyoterapi, sigara kullanımı ile stres gibi çeşitli faktörler nedeniyle ortaya çıkabileceğini belirtti.
Prof. Dr. Boynukalın, erken menopozun ilk belirtisinin sık aralıklarla adet görmek olduğunu vurguladı. Adetin 22 günden daha sık görülmesi durumunun, yumurtalık rezervinin azalmasının bir işareti olabileceğini aktardı. Adet düzensizliğine eşlik eden diğer belirtiler arasında sıcak basmaları, geceleri aşırı terleme ve uyku düzeninde bozukluklar yer almaktadır. Bu tür belirtiler yaşayan kadınların derhal bir uzmana başvurmasının kritik olduğunu söyledi. Yapılan değerlendirmeler sonrasında erken menopoz tanısı konulan kadınlar için tüp bebek tedavisi seçeneklerinin değerlendirileceğini ve özel tedavi yöntemleriyle sınırlı sayıda yumurtası olan hastalarda başarılı sonuçlar elde ettiklerini belirtti.
Daha önce çocuk sahibi olmamış olan ve yakın zamanda gebelik düşünmeyen kadınlar ise yumurta dondurma uygulaması ile anne olma şanslarını koruyabilirler.
Prof. Dr. Boynukalın, menopoz öncesi dönemde düzensiz adetlerin görüldüğü süreçte östrojen seviyesinin hızla düşmeye başladığını, bu durumun sonunda yumurtalıkların yeterli miktarda yumurta geliştiremeyeceği ve östrojen üretiminde azalma ile sonuçlanacağını açıkladı. Kadınların normalde 28 günde bir adet olduğunu hatırlatarak, 22 günden daha sık adet görmenin yumurtalık rezervindeki azalmaya işaret ettiğini ekledi. Vücut sıcaklığındaki ani değişimlerin yanı sıra vajinal kuruluk, mesane kontrolündeki zayıflık, ani duygusal dalgalanmalar ve cinsel istekte azalma gibi belirtilerin de ortaya çıkabileceğini belirtti.
Genetik faktörler, bağışıklık sistemi problemleri ve kanser tedavisi sırasında uygulanan yöntemlerin erken menopoz ile ilişkili olabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Boynukalın, ailede erken menopoz geçmişi olan kadınların bu durumu yaşama ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi. Ayrıca, otoimmun hastalıkların da erken menopozun en yaygın nedenlerinden biri olduğunu aktardı. Yumurtalıkların alınması ya da kanser tedavisi sürecinde uygulanan kemoterapi ve radyoterapinin, yumurtalıklar üzerinde zarar verici etkiler yaratabileceği ifade edildi.
Prof. Dr. Boynukalın, erken menopozun öngörülemez bir durum olduğunu ancak düzenli muayene ile erken teşhisin mümkün olduğunu sözlerine ekledi. Erken menopozun tanısı için genellikle FSH (folikül uyarıcı hormon) ve AMH (Anti Mülleriyan Hormon) seviyelerinin değerlendirildiği testler yapılmaktadır. Erken menopoz teşhisi konulan ve çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar, gelişen teknolojik tedavi yöntemleri ile gebelik şansı elde edebilirler.
Tüp bebek tedavisinde, özellikle sınırlı sayıda yumurtası bulunan kadınların kişiye özel yaklaşımlarla değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı. Ayrıca, bu süreçte deneyimli hekimlerin rolünün önemini de dile getiren Prof. Dr. Boynukalın, yapay zeka kullanılarak en uygun embriyonun belirlenmesinin sağlanabileceğini belirtti. Evli olmayan ve henüz gebelik düşünmeyen kadınlar, yumurta dondurma uygulaması ile gelecekteki fırsatlarını koruyabilir. Yumurtalar, özel yöntemlerle dondurularak daha sonrasında kullanılmak üzere saklanabilmektedir. Dolayısıyla, erken menopoz belirtileri görüldüğünde bir uzmana başvurulması ve uygun tedavi yollarının bir an önce değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır.
