Eric Schmidt, alçak Dünya yörüngesine veri merkezleri yerleştirmeyi planlıyor. Bu projenin arkasında, ön görülen enerji sıkıntılarına karşı bir çözüm arayışı bulunuyor. Detaylı bilgi burada.
2001–2011 yılları arasında Google CEO’su, 2011–2015 yılları arasında Google Yönetim Kurulu Başkanı ve 2015-2017 yılları arasında Alphabet Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapan Eric Schmidt, 11 Mart tarihindeki özel uzay şirketi Relativity Space’i satın almıştı. Schmidt’in bu şirketle ulaşmak istediği hedef, alçak Dünya yörüngesinde veri merkezleri kurarak yeni nesil yapay zeka sistemlerinin ihtiyaçlarına cevap vermek. Yapılan açıklamaya göre, uzayda kurulacak bu veri merkezleri, güneş ışığından elde edeceği enerji ile çalışacak ve uzayın soğuk ortasında pasif soğutma yöntemleri ile etkili bir şekilde soğutulabilecek.
Günümüzde büyük sunucu merkezleri yüksek miktarda elektrik tüketiyor ve bu tüketimin önemli bir kısmı soğutma sistemlerine harcanıyor. Bu nedenle daha az enerji ile çalışabilecek verimli soğutma sistemleri üzerine çalışmalar yoğunlaşmış durumda. Son zamanlarda ortaya çıkan teknoloji ise lazer tabanlı bir soğutma sistemi. ABD merkezli Sandia Labs, Maxwell Labs ve New Mexico Üniversitesi’nden bilim insanları, lazer kullanarak yeni bir soğutma teknolojisi üzerinde çalışıyor. Genel olarak yakma, delme veya kesme uygulamalarında tercih edilen lazerin soğutma süreçlerinde kullanılacak olması ilginç bir yenilik. Galyum arsenit adı verilen yarı iletken malzeme ile belirli frekansta lazer ışınları kullanarak soğutma yapılabiliyor. Bu lazer sisteminin yönlendirilebilir özelliği, soğutmayı doğrudan işlemcinin en sıcak noktalarına yönlendirmesine olanak tanıyor ve bu sayede verimlilik önemli ölçüde artıyor. Ancak sistemin pratik kullanımına ne zaman geçileceği henüz belirsiz.
Büyük ölçekli sunucu merkezlerinin enerji ihtiyacı, endişe verici bir seviyeye ulaşmış durumda. Yeni nesil yapay zeka sistemlerinin devasa sunucu sistemlerine ihtiyaç duyması, elektrik taleplerinin artmasına sebep oluyor. Fakat elektrik üretiminde henüz devrim niteliğinde bir çözüm bulunmuş değil. Bu durum, Elon Musk’ın yapay zeka sistemlerinin önümüzdeki yıllarda ciddi bir enerji krizine yol açacağı şeklindeki görüşünü destekliyor. Musk, 2025 yılı itibarıyla firmaların tüm çiplerini çalıştıracak yeterli elektriğe ulaşmada zorluk yaşayacağını öngörüyor: “Bir sonraki sorun elektrik olacak. Tüm o çipleri çalıştırmak için yeterli enerji bulamayacaklar.”
Mark Zuckerberg de benzer kaygılara sahip. Zuckerberg, yapay zeka projeleri için elektrik sıkıntısının bir darboğaz oluşturabileceğini belirtiyor. Daha önce yapay zeka sistemleri için gereken GPU’lara erişimde zorluk yaşanırken, gelecekte büyüyen sunucuları çalıştıracak enerjiyi temin etmekte ciddi sıkıntılar yaşanabileceği düşünülüyor. Detaylı bilgi burada.
