Bosna Hersek’te 1992-1995 yılları arasında meydana gelen savaşta kaybolan 7 bin 540 kişi hala bulunamazken, 1300’den fazla kişinin cenazesi de kimlik tespiti için morglarda bekletilmektedir.
Başkent Saraybosna’da 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü dolayısıyla, farklı şehirlerde kayıp kişileri bulma konusunda faaliyet gösteren dernekler bir araya geldi.
Toplantıya katılan ailelere, Bosna Hersek Kayıp Kişiler Enstitüsü tarafından yürütülen çalışmalar hakkında bilgi verildi.
Kayıp Kişiler Enstitüsü’nden Saliha Duderija, kaybolan tüm bireyleri bulma hedefinde olduklarını belirterek, “Kayıpları bulduğumuzda geçmişin etkilerini aşmak ve toplumsal uzlaşmadan bahsetmek mümkün olacaktır. Ölülerine saygı göstermeyen bir toplum, yaşayanlarına da saygı gösteremez.” şeklinde görüş bildirdi.
Duderija, araştırmacıların kayıp kişilerle ilgili iz sürme çalışmalarını yürüttüğünü ve 7 bin 500’den fazla kayıp insanı bulmanın son derece zor olduğunu söyledi.
Mostar şehrinde askerlik yapan kardeşini 32 yıldır arayan Aljonka Dzeletovic, kayıp kişilerin bulunması konusunda sessiz kalanları harekete geçirmek istediklerini dile getirdi.
Yaşananların insan haklarına aykırı olduğunu vurgulayan Dzeletovic, “Aileler, kayıplarının nerede olduğunu bilmeli ve huzura kavuşmalıdırlar. Bosna Hersek’teki tüm iyi insanları, sakladıkları gerçekleri açıklamaya ve bu sürece katkıda bulunmaya davet ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
Bu arada, Enstitü, 1991-1995 yılları arasındaki döneme ait uydu görüntülerini edinmek için bir çalışma başlattı. Bu çalışma, savaş koşullarında meydana gelen arazi değişimlerini incelemeyi ve toplu mezarların yerlerini tespit etmeyi amaçlıyor.
Bosna Savaşı, 1 Mart 1992’de başlamış ve 14 Aralık 1995’e kadar sürmüştür.
Sırp meclisi, 21 Aralık 1991’de Yugoslavya içinde federal bir yapı oluşturma kararı alarak Bosna Hersek Sırp Cumhuriyeti’nin kurulmasını ve Krajina Sırp Cumhuriyeti’nin tanınmasını sağlamıştır. Bu karar doğrultusunda, 9 Ocak 1992’de Bosna Hersek Sırp Halkı Cumhuriyeti ilan edilmiştir.
Bosna Hersek, 29 Şubat – 1 Mart 1992 tarihlerinde yapılan referandum sonucunda bağımsızlığını ilan etmiş; ardından, Sırpların denetimindeki Yugoslav ordusu ve Sırp paramiliter birlikler, Müslüman Boşnaklara yönelik etnik temizlik faaliyetlerine başlamıştır.
14 Aralık 1995’e kadar süregelen Bosna Savaşı’nda, 100 binden fazla insan hayatını kaybederken, yaklaşık 2 milyon kişi ise göç etmek zorunda kalmıştır.
