İsveç Kraliyet Bilimleri Akademisi, 2024 Nobel Ekonomi Ödülü’nü ulusların refah toplumlarına dönüşüm sürecine dair çalışmalarda bulunan Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson’a layık gördü. Türkiye doğumlu, kariyerini ABD’de sürdüren ünlü ekonomist Daron Acemoğlu’nun kimliği ve kripto paralara dair görüşleri detaylı bir şekilde incelendi.
Daron Acemoğlu, 1967 yılında İstanbul’un Kadıköy ilçesinde dünyaya gelmiştir. Küçük yaşlardan itibaren iktisata ilgi duymaya başlayan Acemoğlu, ilköğrenimini Aramyam İlkokulu’nda tamamladıktan sonra Galatasaray Lisesi’nde eğitim almıştır. 1989 yılında İngiltere’deki York Üniversitesi’nde Matematiksel Ekonomi ve Ekonometri alanında lisans eğitimini tamamlayan Acemoğlu, akademik kariyerine London School of Economics’te yüksek lisans ve doktora yaparak devam etmiştir. 1993 yılından itibaren Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) görev yapan Acemoğlu, 2000 yılında ekonomi profesörlüğü unvanını almış ve 2019’da enstitü profesörü olarak tanınmıştır.
Acemoğlu’nun akademik çalışmalarında siyasal ekonomi, ekonomik kalkınma, gelir eşitsizliği ve beşeri sermaye gibi konular öne çıkmaktadır. Özellikle James A. Robinson ile birlikte yazdığı “Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri” ve “Ulusların Düşüşü” eserleri, iktisat literatüründe önemli bir yere sahiptir. 2024 yılında Simon Johnson ve James Robinson ile elde ettiği Nobel Ekonomi Ödülü, Acemoğlu’nun uluslararası alanda tanınmasına katkı sağlamıştır.
Acemoğlu’nun en önemli eserleri arasında 2006 yılında yazdığı “Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri” ve 2012’de yayımlanan “Ulusların Düşüşü: Güç, Refah ve Yoksulluğun Kökenleri” bulunmaktadır. Bu kitaplar, akademik çevrelerde ve genel okuyucu kitlesi tarafından büyük ilgi görmüş ve çeşitli ödüller kazanmıştır. Bu eserlerinde, ekonomik sistemlerin ve kurumsal yapıların toplumsal refah üzerindeki etkilerini derinlemesine incelemiştir.
Kripto paralara dair Acemoğlu’nun bakış açısı da dikkat çekicidir. Oksijen gazetesindeki bir makalesinde, Bitcoin’in yeni zirvelere ulaşması ve bazı ülkelerde yasal para birimi olarak kabul edilmesi ile kripto paraların toplumda kalıcı bir yer edineceği görüşünü paylaşmıştır.
Ancak Acemoğlu, kripto paraların kamu güvenini kazanmak için sağlam kurumsal temellere sahip olmadığını düşünmektedir. Bu durum, Bitcoin gibi dijital varlıkların dalgalı ve kırılgan yapısını açıklamaktadır. Ünlü ekonomist, kripto paraların merkezi otoritelerden bağımsız bir şekilde işlem gördüğünü ancak bu merkeziyetsizliğin hem faydaları hem de riskleri beraberinde getirdiğini vurgulamaktadır.
Kripto paraların sunduğu yüksek kazanç potansiyeli, birçok insanı etkisi altına almıştır. Acemoğlu, Bitcoin’in arkasındaki siyasi anlatımın, suç faaliyetlerini kolaylaştırmasının ve teknolojiye duyulan aşırı güvenin bu dijital varlıkların popülaritesini artırdığını belirtmektedir. Öte yandan, Bitcoin’in yüksek enerji tüketimi ve çevresel etkileri, bu durumun sorgulanmasına yol açmaktadır.
Acemoğlu, kripto paraların sadece bir yatırım aracı olmanın ötesinde, daha büyük sosyal ve ekonomik sorunları çözmek için yeterli bir yol olmadığını savunmaktadır. Gerçek sorunlarla başa çıkabilmek için somut adımlar atılması gerektiğine inanan Acemoğlu, Bitcoin’in bu çerçevede dikkat dağıtıcı bir unsur oluşturduğunu ifade etmektedir.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her türlü yatırım ve ticaret işlemi risk içerir, bu nedenle okuyucuların karar vermeden önce kendi araştırmalarını yapmaları önemlidir.
