Bilim insanları, bağışıklık sistemi ve ilaçlardan gizlenebilen HIV‘in, beyaz kan hücreleri içinde görünür hale getirilmesini sağlayan yeni bir yöntem geliştirdi.
HIV TEDAVİSİNDE ÇIĞIR AÇACAK ADIM
Avustralya‘nın Melbourne kentindeki Peter Doherty Enfeksiyon ve Bağışıklık Enstitüsü’nden bilim insanları, HIV‘i insan vücudunda tamamen ortadan kaldırma alanında önemli bir adım attı. Araştırmanın temeli, Covid-19 aşılarında kullanılan mRNA teknolojisine dayanıyor. Bilim insanları, özel olarak formüle ettikleri yağ kapsüllerine yerleştirilen mRNA’yı, HIV‘in gizlendiği beyaz kan hücrelerine ulaştırmayı başardı. Bu mRNA, hücrelere virüsü ortaya çıkarmaları yönünde sinyal gönderiyor.
YENİ YÖNTEM, GİZLENEN HIV’İ AÇIKTA BULUYOR
Çalışmada, ‘LNP X’ adı verilen yeni nesil nanoparçacık tasarımının bu hücreler tarafından etkili bir şekilde kabul edildiği gösterildi. Önceki nesil nanoparçacıklar bu hücreler tarafından kabul edilmemekteydi, bu durum da HIV‘in gizlenmesine ve tedavi sürecinin güçleşmesine yol açıyordu. Araştırmanın ortak yazarı Dr. Paula Cevaal, “Daha önce bu hücrelere mRNA ulaştırmanın imkansız olduğu düşünülüyordu. Ancak şimdi, elde ettiğimiz sonuçlar karşısında hepimiz adeta nefessiz kaldık” açıklamasında bulundu.
Bu buluş, HIV‘in vücutta ‘uyku halinde’ kaldığı rezervuardan çıkarılabileceğini kanıtladı. Ancak bir sonraki kritik soru henüz yanıtlanmamış durumda: Bu virüs açığa çıkarıldığında bağışıklık sistemi veya ek terapilerle tamamen yok edilebilecek mi? Çalışma, laboratuvar ortamında HIV pozitif bireylerden alınan hücreler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Gerçek hastalarda uygulanabilmesi için öncelikle hayvan deneyleri ve sonra güvenlilik ile etkinlik çalışmalarının tamamlanması gerekecek. Bu sürecin birkaç yıl sürebileceği belirtiliyor.
KANSER HASTALIKLARINDA DA KULLANILABİLECEK
Araştırmanın kıdemli yazarı Dr. Michael Roche, bu tekniğin yalnızca HIV tedavisinde değil, kanser gibi diğer hastalıklarda da uygulanabileceğine dikkat çekti.
Francis Crick Enstitüsü’nden retrovirolog Dr. Jonathan Stoye, bu yöntemin HIV’i saklandığı yerden çıkarmada şimdiye kadarki en büyük ilerleme olduğunu ifade etti. Ancak Stoye, “Bu virüsü yok etmek için rezervuarın tamamının mı yok edilmesi gerektiği, yoksa bunun büyük bir kısmının yeterli olup olmayacağı zamanla anlaşılacak” şeklinde uyarıda bulundu.
Öte yandan Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü’nden Prof. Tomas Hanke, buluşun önemini kabul ederken, vücuttaki tüm HIV rezervuarlarına ulaşmanın şu anda yalnızca bir hayal olduğunu belirtti.
Bu yeni çalışma, HIV hastalığının kalıcı tedavisi yönünde bugüne kadar kaydedilen en somut bilimsel ilerlemelerden biri olarak değerlendirilmektedir.
