Bilim insanları, muhtemel bir sonraki pandeminin zaten aylarca çeşitli çiftliklerde dolaşan bir hastalık olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Hastalığın yayılımını inceleyen araştırmacılar, eksik gözlemler sebebiyle ABD’deki kuş gribi vakalarının bir insan pandemisine dönüşme riskinin yeterince fark edilmediğini belirtiyor.
H5N1 kuş gribi, Avustralasya dışındaki tüm kıtalarda tehdit oluşturmaya devam ediyor. Antarktika’da penguenlerde ve Orta Doğu’da develerde hastalığın izlerine rastlandı.
Şu an ABD’nin 50 eyaletindeki vahşi kuşlar ve memelilerde hastalık tespit edilmiş durumda. ABD Tarım Bakanlığı (USDA), kuş gribinin kanatlı hayvan çiftliklerine de yayıldığını ve binden fazla sığır sürüsünde vakalara rastlandığını bildirmektedir. Şu ana kadar en az 70 kişiye bulaşan virüs, bir yaşam kaybına da yol açtı.
Johns Hopkins Bloomberg Kamu Sağlığı Okulu’ndan Epidemiyoloji uzmanı Dr. Caitlin Rivers, hastalığın önlenmesi yönündeki çabaların hem Başkan Donald Trump hem de Joe Biden dönemlerinde kaçırılan önemli fırsatlarla desteklendiğini ifade ediyor.
Farklı eyaletlerin, hayvan taşımacılığı konusunda birbirinden bağımsız kurallar uyguladığına dikkat çeken Rivers, “Kuş gribi geçerken yok olacaktır gibi bir yanılgı içindeydik. Ancak artık bu, yönetilmesi gereken bir sorun olarak kabul ediliyor” diyor.
Rivers, “En önemli öncelik, tespit yapmaktır. İnsanlarda yaşanan vakaları bulmak, hastalığın nasıl evrildiğini görmek adına kritik önem taşımaktadır” şeklinde açıklamada bulunuyor.
Kuş gribi bir sonraki pandemi olabilir mi?
Salgın hastalık uzmanları, sadece ABD’nin değil, dünya genelinin bu duruma hazırlıksız olduğuna dair kaygılarını dile getiriyor.
Toronto Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Profesör Kamran Khan, “Eğer kuş gribinin sürekli evrimleşmesine ve diğer memelileri enfekte etmesine fırsat verirsek, mevcut durumda hayvanlarda görülen bu salgının, bir başka pandeminin başlangıcı olabileceğinden endişe duyuyoruz” diyor.
Khan, “H5N1’in insanlarda çok tehlikeli bir virüs olduğunu biliyoruz” ifadesinde de bulunuyor.
Dünya Sağlık Örgütü, Kasım 2003’ten bu yana 700’den fazla H5N1 enfeksiyonu vakasının bildirildiğini kaydediyor. Bu vakalar çoğunlukla Endonezya, Vietnam ve Mısır gibi ülkelerden gelmiş durumda.
Böylece, kuş gribi yeni bir tehdit olarak öne çıkmıyor, ancak bilim insanları şu sıra üç önemli sebep dolayısıyla endişelerini artırıyor.
Birincisi, çiftliklerden çiftlik çalışanlarına ve oradan da evcilleştirilen hayvanlara, enfekte olan memeli türlerinin sayısındaki artış (BM’ye göre şu anda bu sayı en az 70). İkincisi, insanlarla yakın temasta olan süt ineklerinin yanı sıra, başka türlerin hastalığı yayma hızı.
Son olarak, yeni Trump yönetimiyle birlikte kamu sağlığı alanında görülen dalgalanmalar da endişeleri artırmakta. Enfeksiyon hastalıkları uzmanlarının işten çıkarılması nedeniyle bir kuş gribi test programı da askıya alındı. Ayrıca, yabancı tarım işçileri üzerindeki artan baskı, bu kişilerin test yaptırmaktan çekinmesine yol açıyor.
İnsanlar kuş gribine yakalanabilir mi?
Hayvanlardan insanlara geçen bir hastalığın pandemik potansiyeli, insan-insan geçişiyle belirleniyor. Kuş gribinin bu anlamda henüz bir vaka kaydedilmedi.
Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü, Nisan ayında Latin Amerika
