Dünya

Yeltsin’den Putin’e: 25 Yılda Ne Değişti?

1999 yılbaşı gecesi hafızamdan silinmeyecek.

O dönemde BBC’nin Moskova Bürosu’nda prodüktör olarak görev yapıyordum.

Ansızın bir Haber‘>son dakika haberi ile karşılaştık: Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin görevini bırakma kararı almıştı.

Bu durum ofiste büyük bir şaşkınlık yarattı.

Haber geldiğinde ofiste muhabir bulunmadığı için, ilk haberi ben geçtim ve yayını gerçekleştirdim.

“Boris Yeltsin, her zaman görev süresini tamamlayacağını söylemişti” şeklinde yazdım.

“Bugün ise Rus halkına fikrini değiştirdiğini bildirdi.”

Bu gelişme, muhabirlik kariyerimin başlangıcını simgeliyor.

Aynı zamanda Vladimir Putin‘in Rusya’nın lideri olmasıyla da bir dönemin başlangıcı oldu.

Yeltsin’in istifasının ardından, Rus Anayasası gereği Başbakan Vladimir Putin, geçici olarak devlet başkanlığını üstlendi.

Üç ay sonra, 26 Mart 2000’de gerçekleştirilen başkanlık seçimlerini kazandı.

Kremlin’den ayrılırken Yeltsin’in Putin’e son talimatı “Rusya’ya iyi bak!” oldu.

Rusya, Ukrayna’daki savaşın üçüncü yıla yaklaşmasıyla birlikte, Yeltsin’in bu ifadelerini daha fazla anımsamaya başladım.

Çünkü Putin’in Ukrayna’ya yönelik işgalinin çok yıkıcı sonuçları oldu.

Özellikle Ukrayna, büyük bir tahribat ve can kaybı yaşarken, topraklarının neredeyse %20’si işgal edildi ve 10 milyon insan evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Rusya ise Vladimir Putin‘in sözde “özel askeri operasyonunu” başlatmasının ardından cephede ağır kayıplar yaşadı.

Rus yerleşim yerleri düzenli olarak Silahlı İnsansız Hava Araçları (SİHA) ile saldırılara uğradı.

Ukraynalı askerler, Rusya’nın Kursk bölgesinin bir kısmını da ele geçirdi.

Uluslararası ambargolar, Rus ekonomisini zor durumda bıraktı.

Ayrıca iç politikada baskılar arttı.

Çeyrek yüzyıl önce Putin’in iktidara gelmesinin üzerinden bu kadar uzun bir süre geçti ve o tarihte kimse Rusya’nın yeni liderinin 25 yıl sonra hala görevde olacağını tahmin edebilirdi ki?

Ya da Rusya’nın Ukrayna’ya savaş açacağını ve Batı ile karşı karşıya kalacağını?

Sık sık, Yeltsin başka bir halef seçseydi tarihi seyrinin farklı olup olmayacağını sorguluyorum.

Bu, elbette akademik bir soru. Tarih; eğerlerle, amalarla dolu.

Ancak açıkça söyleyebileceğim tek şey, 25 yıl boyunca birçok farklı Putin gördüğüm.

Bu durumu yalnızca ben değil, başkaları da ifade ediyor.

Eski NATO Genel Sekreteri Lord Robertson, 2023’te bana “Tanıdığım Putin, beraber iyi işler çıkarmaya istekli bir insandı. NATO-Rusya Konseyi’ni kuran, şu anki neredeyse megaloman halinden çok farklıydı” demişti.

“Mayıs 2002’de hemen yanı başımda duruyordu ve Ukrayna’nın güvenlik konusunda kendi kararlarını alabilen bağımsız bir ulus olduğunu söylemişti. Şimdi ise, Ukrayna’nın bir ulus olmadığını savunan bir adam.”

“Bence Vladimir Putin eleştirilere tahammül edemeyen biri ve ülkesi ile ilgili büyük hırsları var. Sovyetler Birliği, dünya üzerinde ikinci süper güç olarak tanın

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu