ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa ve NATO’ya yönelik ifadeleri, “nükleer şemsiye” tartışmalarını alevlendirdi.
Avrupa ülkeleri, gelecekte Amerikan nükleer korumasına güvenip güvenemeyeceklerini açıkça sorguluyor.
Bu süreçte en fazla merak edilen nokta, ABD’nin nükleer koruma taahhüdünden dönmesi halinde, Avrupa’nın bu durumu nasıl telafi edebileceği.
ABD tarafında ise, nükleer caydırıcılık taahhüdüne bağlı kalınacağına dair mesajlar veriliyor.
Trump’ın öngörülemezliği ve böyle bir taahhüde her durumda sadık kalacağının kesin olmaması, Avrupa ülkelerini alternatif arayışlarına sürüklemiş durumda.
Buna bağlı olarak, dikkatler NATO’nun ABD dışındaki iki nükleer gücü olan Fransa ve İngiltere‘ye çevrildi.
Fransız ve İngiliz nükleer güçleri, ABD’nin kapasitesine göre oldukça sınırlı bir düzeyde yer almakta.
Bu ülkelerin nükleer potansiyelleri, mevcut güvenlik yapısında tamamlayıcı bir rol üstleniyor.
Buna karşın, ABD’nin nükleer taahhüdünden aniden vazgeçmesi durumunda, bu iki ülkenin alternatif bir çözüm sunabileceği yönünde kaygılar ortaya çıkıyor.
Almanya’dan talep geldi
20 Şubat’ta, kısa sürede Almanya’nın yeni Şansölyesi olması beklenen Friedrich Merz, Avrupa’daki nükleer savunma konusunu gündeme getirdi:
“İngilizler ve Fransızlarla, yani iki Avrupa nükleer güçüyle, nükleer paylaşım ya da en azından nükleer güvenliklerinin bizim için de geçerli olup olmadığı konularında müzakerelerde bulunmalıyız.”
Almanya bugüne dek güvenlik garantileri açısından sadece NATO ve ABD’ye güvenmeyi tercih etti ve asla Fransız nükleer şemsiyesinin sunduğu korunma imkanını istemedi.
Almanya, İkinci Dünya Savaşı geçmişi nedeniyle nükleer silah ediniminde sıkıntılar yaşıyor. Ancak NATO’nun silah paylaşımı düzenlemeleri çerçevesinde, topraklarında Amerikan nükleer başlıkları bulunmaktadır.
Merz, İngiltere ve Fransa ile görüşmeyi planlasa da hala Amerikan nükleer şemsiyesinden tamamen vazgeçme niyetine dair bir sinyal vermedi.
Macron: ‘Stratejik tartışmayı açıyoruz’
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Merz’in çağrısına kayıtsız kalmadı.
Nükleer caydırıcılığı Avrupalı müttefikleriyle paylaşma fikrini şu sözlerle ifade etti:
“Müstakbel Alman Şansölyesinin tarihi çağrısına yanıt olarak, Avrupalı ortaklarımızın caydırıcılığımız vasıtasıyla korunması hakkında stratejik bir tartışma başlatma kararı aldım.”
Macron, Şubat 2020’de de benzer bir düşünceyi ortaya koymuş ve Fransız nükleer caydırıcılığının Avrupa düzeyinde değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Avrupalı ortaklar arasında birbirleriyle nükleer tatbikatlar yapmanın yanı sıra stratejik bir diyalog kurulmasına dair öneriler de o dönemde öne çıkmıştı.
Bugün ise, o dönem bu fikre ilgi göstermeyen Avrupa ülkelerinin bu yönde taleplerle gündeme gelmesi dikkat çekiyor.
Fransa nükleer gücü paylaşır mı?
Fransa, Avrupa savunma ve güvenlik mimarisine dair alınacak kararların, Avrupa dışındaki aktörlerce belirlenmemesi gerektiğini savunuyor.
Fransa’nın nükleer doktrini, Cumhurbaşkanının “hayati çıkarları” tehlikede hissetmesi halinde
