Kış aylarının soğuk günlerinde, birçok kişi gribal enfeksiyonlar ve soğuk algınlığı gibi hastalıklar nedeniyle hastanelerde yoğunluk oluşturuyor. Hızla iyileşmek isteyen bireyler, tıbbi ilaçların yanı sıra narenciye meyveleri, ballı sıcak çaylar ve vitamin takviyelerine yöneliyor.
Bağışıklık sistemimizi güçlendirmenin gerçekten mümkün olup olmadığını araştıran BBC Radyo 4 sunucusu ve sağlık muhabiri James Gallagher, bu konudaki sorularını uzmanlarına iletti.
Soğuk suda yüzmek faydalı mı?
Buz gibi sularda yüzmek, hasta olmadan önce bağışıklık sistemimizi destekleyebilir mi? Gallagher’ın “Inside Health” adlı programına göre, yapılan araştırmalar soğuk suyun neden olduğu adrenalin etkisinin, kan dolaşımını enfeksiyonla savaşan hücrelerle doldurabileceğini gösteriyor.
Bu durum, antikor üretebilen veya enfekte dokulara saldıran beyaz kan hücrelerinin devriye çıkmasını sağlıyor. Ancak bu durum, daha fazla koruma sağlandığı anlamına geliyor mu?
Edinburgh Üniversitesi’nde immünoloji profesörü Eleanor Riley, “Birkaç saat içinde her şey normale dönüyor” açıklamasıyla durumu özetliyor. Riley ayrıca, “Soğuk suya giren kişilerde daha az soğuk algınlığı vakasına rastlandığına dair bir kanıt yok” diyor.
Düzenli egzersizin önemi
Soğuk suyun bağışıklığı güçlendirdiğine dair yeterli kanıt bulunmamakla birlikte, düzenli egzersizin faydalı olabileceği düşünülüyor.
St Andrews Üniversitesi’nden aile hekimi Dr. Margaret McCartney, genel olarak yetişkinlerin yılda ortalama iki ile üç, çocukların ise beş ile sekiz kez soğuk algınlığına yakalandığını ifade ediyor.
Dr. McCartney, “Orta düzeyde egzersiz yapan bireylerde daha az viral enfeksiyon görüldüğü eğilimi var” diyor. Ancak, kesin sonuçlar ortaya koyan klinik çalışmalara henüz ulaşılamadığını vurguluyor. Elimizde mevcut verilerin egzersizin sağlık açısından olumlu etkiler sağladığını gösterdiğini belirtiyor fakat bunun mucizevi bir çözüm olmadığını da ekliyor.
Laboratuvar araştırmaları, düzenli egzersizin bağışıklık sisteminin yaşlanmasını yavaşlatabileceğini ortaya koyuyor. Vücudun savunma sisteminin 20’li yaşlardan itibaren azalmaya başladığını belirten McCartney, 80 yaşındaki bisikletçilerin daha genç bireylerin bağışıklık sistemine sahip olduğunu gösteren çalışmalara dikkat çekiyor.
Vitaminlerin etkisi nedir?
Hastalık geçiren pek çok kişi, hemen C vitaminine yöneliyor. Portakal soymak, limonlu çaylar hazırlamak ve vitamin hapları almak en çok tercih edilen yöntemler arasında. Ancak, Dr. McCartney, C vitaminlerinin faydalı olup olmadığına ilişkin “Buna hayır diyorum” yanıtını veriyor. Eksikliğinin bağışıklık sistemini zayıflatabileceğini ancak fazla almanın pek bir kazanım sağlamayacağını ifade ediyor.
Multivitaminler için de benzer bir görüş ortaya koyan Dr. McCartney, bu takviyelerin sadece “pahalı idrar” yarattığını belirtiyor. D vitamini konusunda ise daha karmaşık bir durum söz konusu. Kış aylarında güneş ışığının azaldığı için D vitamini seviyelerinin düştüğünü vurgulayan McCartney, düşük D vitaminine sahip bireyler için olası faydaların varlığından bahsediyor, ancak genel anlamda etkisinin hâlâ “yetersiz” olduğuna dikkat çekiyor.
Ayrıca, ekinezya, zerdeçal ve zencefil gibi bitkilerin de bağışıklık sistemini güçlendirmediğini ifade ediyor.
Bağışıklık sisteminin güçlenme zamanı
Bağışıklık sisteminin etkinliği gün boyunca sabit değil. Prof. Riley, “Bağışıklık sistemimiz sabah erken saatlerde
